13 Mart Dünya Böbrek Günü
Her yıl Mart ayının 2. Perşembesi tüm dünyada “ Dünya Böbrek Günü” olarak kutlanmaktadır.
Böbreklerimiz beyin, kalp, karaciğer ve akciğer gibi hayati öneme sahip organlarımızdan birisidir.
Kronik böbrek hastalığı, tüm dünyada adeta salgın halini almış olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yapılan çalışmalar, dünya genelinde her 10 erişkinden birisinde, ülkemizde ise her 6-7 yetişkinin birisinde, çeşitli evrelerde böbrek hastalığının bulunduğu gösterilmiştir.
Böbreklerimizin yaptığı önemli işler nedeniyle, böbrek sağlığını korumaya daha fazla çaba göstermeliyiz.
Kronik böbrek hastalığı erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karşın, sıklıkla sinsi seyreden bir hastalık olduğu ve erken evrelerde belirti vermediği için farkındalığı düşüktür.
Yapılan çalışmalar, hastalığın farkındalığının % 10 civarında olduğunu göstermiştir. Bu durum, hastalığın tedavisiz kalmasına ve uzun bir zaman diliminde son döneme kadar ilerlemesine yol açar.
Böbrek işlevinin % 85-90’ından fazlasının yitirildiği son evrede yaşamı tehdit eden ciddi sorunlar gelişir ve hastaların yaşamlarını sürdürebilmeleri için diyaliz veya böbrek nakli gibi böbrek yerine koyma tedavilerinin uygulanması gerekir.
Kronik böbrek hastalığı sıklıkla sinsi seyreden bir hastalıktır. Hastaların çoğunda ileri evrelere kadar şiddetli belirtiler görülmeyebilir.
Kronik böbrek hastalığı için en yüksek risk grupları;
Şeker hastalığı
Kan basıncı yüksekliği
Kalp ve damar hastalıkları
İleri yaş (>60 yıl)
Ailede böbrek hastalığı varlığı
Diğer risk faktörleri arasında obezite, kan yağlarında yükseklik, böbrek taşı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, sık ağrı kesici ilaç kullanımı, bağ dokusu hastalıkları, sigara alışkanlığı ve düşük doğum ağırlığı sayılabilir.
Kronik böbrek hastalığı birçok nedene bağlı olarak gelişebilmekle beraber, en önemli iki neden şeker hastalığı ve kan basıncı yüksekliğidir.
Kronik böbrek hastalığı için risk altında iseniz, böbrek hastası olup olmadığınızı öğrenmek için doktora başvurmalısınız. Doktorunuzun yaptıracağı tam idrar tahlili, idrarda prğtein aranması ve serum kreatinin ölçümünü içeren iki basit test, böbrek hastası olup olmadığınızın büyük oranda belirlenmesini sağlayacaktır.
Özellikle kronik böbrek hastalığı açısından yüksek risk altındaki kişilerin (şeker hastalığı, kan basıncı yüksekliği, kalp ve damar hastalığı veya ailesinde böbrek hastalığı öyküsü bulunanlar ve yaşlılar) bu tarama testlerini yılda en az bir kere olmak üzere düzenli olarak yaptırması gerekir.
BÖBREKLERİNİZİ KORUMAK İÇİN NELER YAPMALISINIZ?
Hareketli olun, düzenli egzersiz yapın
Sağlıklı beslenin ve ideal kilonuzu koruyun
Tuzu azaltın
Yeterli sıvı alın
Sigaradan ve aşırı alkol tüketiminden kaçının
Ağrı kesici ilaçları fazla kullanmayın
Kan basıncınızı düzenli olarak ölçtürün
Kan şekerinizi ölçtürün
Kronik böbrek hastalığı için risk altında iseniz, böbreklerinizi kontrol ettirmek için düzenli olarak doktora başvurun
Şeker hastalığınız veya kan basıncı yüksekliğiniz varsa önerilen tedavilere dikkatlice uyun.
BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?
Dünya genelinde her 10 erişkinden birinde, ülkemizde ise her 6-7 erişkinden birinde böbrek hastalığı mevcuttur.
Hastaların % 90’ı hastalıklarının farkında değildir.
Kronik böbrek hastalığının en sık iki nedeni şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliğidir.
Böbrek işlevinin % 85-90’ından fazlasının kaybedildiği son dönem böbrek hastalarına, diyaliz ve böbrek nakli tedavilerinin uygulanması gerekir.
Kronik böbrek hastalarında ölüm riski sağlıklı kişilere göre 10-20 kat daha fazladır.
Kronik böbrek hastalığı, özellikle erken evrelerde saptandığında önlenebilir veya ileri evrelere gidişi yavaşlatılabilir.
Sağlıklı ve mutlu yaşamın temelinin sağlıklı böbrek olduğunu unutmayın!
Kendinize bir iyilik yapın, böbreğinize iyi bakın.
Nefroloji Kliniği
Doç. Dr. Zeki Soypaçacı