Pnömoni (zatürre) nedir?
Akciğer dokusunun mikrobik etkenlerle iltihaplanmasıdır. Erkenler çoğunlukla bakteriler ve virüslerdir. Pnömoni neden önemlidir ? Pnömoni (zatürre) bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de hastaneye yatış nedenlerinde 2. sırada iken ölüme neden olan en sık enfeksiyon hastalığıdır. Toplum kökenli olarak tanımladığımız pnömonilerde erken tanı ve uygun antibiyotik tedavisi bu ölüm oranlarını azaltır. Enfeksiyon hastalıklarında görülen ateş, halsizlik, öksürük en sık görülen şikayetlerdir ilerleyen günlerde balgam çıkarma ve sırt ağrısı hastalık akciğerlere çok yayılır ise nefes darlığı ve solunum yetmezliği de görülebilir. Genellikle bakteri kaynaklı olarak görülse de viral enfeksiyonlara bağlı da pnömoni gelişebilir. Viral enfeksiyonlara bağlı pnömonilerde halsizlik, vücut ve kas ağrıları daha ön planda iken ateş daha düşük düzeyde olabilir. Özellikle covid-19 enfeksiyon dönemlerinde pnömoni sıklığı daha belirgin olarak artmış ve ne yazık ki ölümlere neden olmuştur.
Hastalık tanısı nasıl konulur?
Klinik olarak şüphelenilen durumlarda akciğer grafisi çekilir çoğunlukla grafide görülür . Özellikle vücut direnci düşük ya da riskli hasta grubunda akciğer tomografisi de çekilmesi gerekebilir. Bu kişilerde etken mikrobun adını koyabilmek ve ilaç direncinin olup olmadığını saptamak için mikrobiyolojik inceleme de yapılabilir. Pnömoni tedavisi nasıldır ? Tedavide antibiyotik tedavisi çok önemlidir, uygun antibiyotik uygun sürede verilmelidir. Gereksiz antibiyotikler mikroorganizmalarda ilaç direncine neden olabilir. Bu nedenle doktor kontrolünde antibiyotik kullanılmalıdır.
Pnömoni Bulaşıcı mıdır ?
Bakterilere bağlı pnömonilerde kişiden kişiye bulaş görülmezken viral enfeksiyonlara bağlı pnömonilerde solunum yolu ile kişiden kişiye bulaş olabilir. Kış döneminde viral enfeksiyonların olduğu dönemlerde izolasyon gerekebilir. Vücut direnci düşük, yaşlı, diyabet, kalp, böbrek ve karaciğer hastalığı olan vücut direncini düşüren tedavi alan romatizma ve kanser hastalarında pnömoni daha sık görülmekte ve tedaviye dirençli mikroplar etken olmaktadır. Bu kişilerin özellikle pnömoni konusunda daha iyi korunmalıdır. Pnömoni açısından riskli kişilerin her yıl sonbahar döneminde grip aşısı ile ve beş yılda bir de pnömokok aşısı ile aşılanması hastalık gelişme riskini azaltır.
Göğüs Hastalıkları Kliniği
Doç. Dr. Sibel Ayık