LENFOMA (LENF KANSERİ) NEDİR?
Lenf kanseri (Lenfoma) vücudumuzu dış etkenlere karşı koruyan beyaz kan hücrelerimizin bir alt tipi olan lenfositlerin anormal şekilde çoğalması ve lenf düğümlerimizin büyümesi ile ortaya çıkan hematolojik bir kanserdir. Lenfoma Türleri; %85’ ini oluşturan Non-Hodgkin Lenfoma ve %15’ ini oluşturan Hodgkin Lenfoma olarak gruplandırılmakla beraber, bunlara ait de pek çok alt grup bulunmaktadır, tedavileri de farklılık göstermektedir.
LENFOMAYA SEBEP OLAN DURUMLAR NELERDİR?
Lenfomaya neyin sebep olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bildirilmiştir. Bunlar; 60 yaş üstü olmak, erkek cinsiyet, beyaz ırktan olma, birinci dereceden akrabada lenfoma öyküsü, bazı kimyasallar, ilaçlar ve radyasyon maruziyeti, bazı enfeksiyonlar (HIV, Hepatit ve Helikobakter pylori gibi), otoimmün hastalıklar (Romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus, Sjögren hastalığı, çölyak hastalığı, diğer bazı otoimmün hastalıklar) ve zayıf bağışıklık sistemine sahip olmak gibi sayılabilir.
LENFOMA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lenfoma hastalığının semptomları değişken olmakla beraber daha çok lenfomanın başlangıç bölgesine, lenfomanın etkilediği vücut alanlarına ve lenfoma türüne göre değişmektedir. Sıklıkla boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde oluşan şişlikler ile kendini gösterir. Bunların yanında; tekrarlayan yüksek ateş, gece terlemesi, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, sık enfeksiyon geçirme, vücutta döküntü- kaşıntı, kolay morarma, nefes almada güçlük, öksürük, bademciklerde şişlik, şiddetli baş ağrısı ve karında ağrı-şişlik gibi değişken belirtiler ile başvurular olabilmektedir.
LENFOMA TANI VE TEDAVİSİ NEDİR?
Maalesef lenfomalar için erken tespite yönelik kabul edilmiş bir tarama yöntemi bulunmamaktadır. Bu nedenle de kişilerin lenfoma belirtisi olabilecek semptomlar yönünden bilgilendirilmesi ve bu semptomların kendilerinde fark edilmesi halinde sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olması gerekmektedir. Lenfoma tanısında en önemli basamak ayrıntılı alınan öykü ve fizik muayenedir. Hastanın lenf düğümlerinde şişliklere neden olabilecek enfeksiyöz süreçlerin dışlanması sonrasında mevcut bulgular ile lenfoma şüphesi oluşmuş ise; hastadan kan testleri, lenf nodu biyopsisi, kemik iliği biyopsisi ve BT ve PET gibi ek görüntüleme yöntemleri kullanılarak hastalık tanısı ve evrelemesi yapılmalıdır. Tanı konulması sonrası hastalarımızda bireyselleştirilmiş tedavi; yani hastanın performans durumu, ek hastalıkları, lenfoma tipi ve evresine göre her bireye özgü tedavi planlaması yapılmalıdır. Lenfoma türlerine göre tedavi seçenekleri belirlenir. Kabaca lenfoma tedavisinde kombine Kemoterapiler, lenfoma hücrelerine yönelik monoklonal antikorlardan oluşan biyolojik tedaviler, Radyoterapi ve kök hücre nakil tedavileri uygulanabilmektedir. Cerrahi tedaviler lenfoma tanısında biyopsi amaçlı yapılması dışında tedavisinde nadiren yer alır. Lenfoma hastalarında da; yeterli beslenme ve psikolojik iyilik hali tedavi sürecine uyumda oldukça öneme sahiptir. Lenfoma tanısında da tüm diğer malin süreçlerde olduğu gibi ‘ erken tanı ve tedavi hayat kurtarır’ ilkesi geçerlidir. Bu nedenle de her yıl 15 Eylül’ de Dünya Lenfoma Farkındalık günü olarak kabul edilmiştir. 2004 yılından itibaren 15 eylül dünya lenfoma farkındalık gününde çoğu zaman grip gibi semptomlar ile başvuran lenfoma hastalarının tanınabilirliğini arttırmak, erken teşhis ve uygun tedavi ile tamamen iyileşme sağlanan bir kanser türü olan lenfomaya dikkat çekmek amaçlanmıştır.
Hematoloji Kliniği
Doç. Dr. Şerife Solmaz